Auteur: Antoine

Vandaag hebben we L1, de regionale omroep op bezoek gehad. Iedereen thuis is geïnterviewd. Waar ik de online berichten schrijf was nu duidelijk dat de camera een sterker punt bij de rest is. Het is voor ons de eerste keer en zeker een bijzondere ervaring. We zijn dan ook benieuwd naar de montage. Naar verwachting wordt het interview dit weekend op tv en radio uitgezonden.

Vanaf afgelopen zaterdag (1 juli) is het dan zo ver, horeca, supermarkten en andere winkels die eten en drinken voor directe consumptie in plastic wegwerpverpakkingen verkopen moeten daar een toeslag voor rekenen en alternatieven bieden in de vorm van herbruikbare verpakkingen. Hoewel wij dit toejuigen, zien wij ook dat dit een hele uitdaging wordt.

In 2020 hebben wij in samenwerking met Cafetaria de Ballon in Gouda een experiment uitgevoerd: Zero Waste patat halen. Om verschillende redenen hebben we het op dat moment niet doorgezet. Wel hebben we gezien dat, ook al hadden we op bepaalde punten andere ideeën, de eigenaar zelf ook heel actief bezig is met duurzaamheid zoals het reduceren van verpakkingen en we van elkaar kunnen leren. Een aantal uitdagingen die naar voren kwamen:

• Het accepteren van herbruikbare verpakkingen vraagt extra arbeid. Je moet dan wel verpakkingen van klanten aannemen, of werken met statiegeld verpakkingen die je ook weer dient schoon te maken.
• Ook dient men te voldoen aan regels rond hygiëne. Op het moment van het experiment was het niet toegestaan verpakkingen van klanten op een werkblad achter de kassa te plaatsen. De winkel zal er dus op ingericht moeten worden dat verpakkingen van klanten op een daarvoor ingerichte plek bij de kassa gevuld kunnen worden. Dit vraagt de nodige investeringen.
• Niet alle apparatuur is geschikt voor het gebruik van bepaalde herbruikbare verpakkingen. Hoewel wij RVS bekers hadden gevonden met exact hetzelfde formaat als de wegwerpbekers (zelfs de deksels paste) had de milkshake apparaat moeite met de detectie en werd slush er een blok ijs in.
• Biologisch afbreekbare alternatieven zijn niet altijd zo afbreekbaar als men zou mogen verwachten en kosten aanzienlijk meer wat aan de klant doorberekend dient te worden.

Er lijken dus genoeg argumenten waarom overschakelen moeilijk is, maar dat neemt niet weg dat wij de nieuwe regels aanmoedigen. Deze regels gaan bewustzijn creëren en bieden consumenten die plastic willen minderen ook de mogelijkheid om die mogelijkheid te vragen. Ook zal het ondernemers stimuleren om duurzame alternatieven aan te gaan bieden, want niet alleen zijn ze verplicht tot de plastictoeslag, ze mogen deze ook houden. Een beetje slimme ondernemer spaart deze op om vervolgens te investeren in duurzame alternatieven, want wie vooruit kijkt ziet dat deze investeringen zeker gaan lonen.

Buiten de regels voor toeslagen zijn er in de toekomst meer maatregelen denkbaar. Te denken valt aan:

• Hogere belastingen op producten o.b.v. de impact die ze op het milieu hebben welke elders gecompenseerd dient te worden. Dit zal een onderdeel zijn van true-pricing.
• Lagere belastingen op arbeid, zodat de extra arbeid op duurzame alternatieven gecompenseerd kan worden.
• Stimuleringsmaatregelen voor aanpassingen in horeca, winkels etc. die het gebruik van herbruikbare verpakkingen mogelijk maken. Denk b.v. aan subsidies en de verplichting bij de realisatie of herinrichting van horeca en winkels, net zoals de verplichting om vanaf 2026 bij het vervangen van een CV installatie over te schakelen op een hybride warmtepomp.

Hoewel het momenteel maar een handjevol ondernemers betreft die al laten zien dat het kan geloven wij dat er snel meer zullen volgen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om je eigen beker met koffie te laten vullen bij de Kiosk en daar zelfs nu al korting bij krijgt. Het enigste wat zij nu hoeven te doen is de korting omzetten in een toeslag. Voor nog een paar voorbeelden: How 4 Companies Are Making Takeout Sustainable | World Economic Forum (weforum.org)

Wat gaat dit voor ons betekenen? Wij moeten toegeven dat, buiten herbruikbare tassen, netjes voor groente en fruit en hervulbare waterflessen, het voor ons ook moeilijk blijft over te stappen op alternatieven. De subtiele hint om met eigen tassen aan te komen lijkt nog niet echt succesvol en het laatste waar we op uit zijn is het aanzetten tot frustraties. Toch gaan we weer proberen stappen te maken en, ook al zullen we daarmee mogelijk op de tenen van sommige ondernemers trappen, willen we andere consumenten daar ook toe aanmoedigen. Maar blijf wel met elkaar in gesprek en probeer dit niet te doen in een volle winkel (stuur b.v. eerst en e-mail). Ja, net zoals tijdens de corona pandemie zal het een tijdje een chaos zijn, maar hopelijk beseffen wij met zijn allen dat we deze stap moeten maken op weg naar een nieuwe, betere normaal. Voor onze kinderen.

Na de asbestsanering hebben we weer verschillende andere projecten opgepakt. Een deel moest echt gebeuren omdat het anders te laat zou zijn voor dit seizoen. Een klimrek voor groenten, het omploegen van een stukje voor aardappelen en de toekomstige kippenren krijgt dit jaar bloemetjes.

Een deel van het puin van de gesloopte schoorsteen van de schuur hebben we bewaard voor stapelmuurtjes, de rest weggebracht naar de milieustraat. Tja, wat we daar bij het puin zagen vinden we echt zonde. Een hoop stenen, zelfs nog natuurstenen, die niet zouden misstaan in onze tuin. Meenemen mag helaas niet, dus maar hopen dat men in de toekomst op een andere manier tegen dit soort materialen gaat aankijken. Wij hopen echt met onze tuin mensen hiertoe te gaan inspireren.

Verder zijn we onder andere bezig geweest met de buitenkeuken, ook een circulair project. Daar moeten we vanwege de zware constructie met stammen van ieder zo’n 100kg aardig wat tijd voor reserveren zodat we iedere keer als tussenresultaat een stevige constructie hebben. Gelukkig was er ook nog tijd voor het inrichten van een tijdelijke buitenwerkplek in de “garage”. Geopende garagepoorten dienen als zonwering.

Ook zijn we weer belangrijke stappen verder met de omgevingsvergunning voor de voedselbos met natuurvijver. Met een beetje geluk kunnen we dit najaar beginnen waardoor we dit jaar kunnen zeggen een mooi aantal grote stappen te hebben gemaakt.

Uiteraard hebben we ook weer materialen zoals dakpannen en tegels verzameld en hebben we naast de projecten ook genoeg andere activiteiten met het gezin zoals een open dag van de Bernerboefjes. Die had een speciale afloop, maar meer daarover later.

Zondag 4 juni waren we, op weg naar o.a. Gouda Maakt Toekomst, geweest kijken bij een opendag van een ander Velt lid nabij Eindhoven. Ook hier wel herkenbare uitdagingen. Toen we bij Gouda Maakt Toekomst aankwamen werd ik al snel aangesproken door oud medeleden van Samen Duurzaam Gouda. Er waren o.a. interessante talks, zoals door het  Antonius College over het Eco-Schools initiatief. Ook de andere sprekers hadden interessante verhalen over voedselbossen en veganistische kaas, waarbij interessante discussies volgden over landgebruik en de toekomst van boeren.

4 Juni a.s. is het dan zo ver, de tweede editie van het festival Gouda Maakt Toekomst. In 2022 namen we er zelf nog deel aan de Plasticsoep Spel Workshop, dit jaar hopen we aanwezig te zijn als bezoekers. Kom jij ook? De vorige editie was, zeker kijkend naar de opkomst, een groot succes. Ook dit jaar een markt, workshops, foodtrucks, theater en meer die allen in het teken van duurzaamheid staan.

Nadat de daken eraf gingen is direct een dag erna weer een nieuw dak op de voormalige werkplaats geplaatst. Wij hebben daarbij gekozen voor sandwichpanelen. Dakpannen of zelfs stro zou misschien een duurzamere keuze zijn geweest, maar waren voor ons niet haalbaar. Sandwichpanelen zijn zeker niet de minst duurzame. Ze gaan lang mee, zijn recyclebaar en door de eenvoudige montage waren er geen aanpassingen aan de dakconstructie nodig. 

Verder hebben we gekozen voor een iets dikkere metaallaag waarop direct zonnepanelen gemonteerd kunnen worden wat ook aan materiaal scheelt. De schoorsteen heeft eraan moeten geloven. Die had met onze plannen toch geen functie meer. Met al zijn we blij met het tussenresultaat. Nu nog wachten op het materiaal voor de afwerking. Van binnenuit ziet het er al een stuk frisser uit. We kijken er dan ook naar uit de wanden en vloer ook aan te pakken en zo een heel strakke ruimte te creëren.

Vandaag ging letterlijk het dak eraf. En wel drie daken! Die van de garage, voormalig werkplaats en schuur. Zo’n 200 m² aan asbestplaten in een ochtend verwijderd en in de middag afgevoerd. Mooi werk door De Kempen Asbestsanering.

Sinds zaterdag is ons lidmaatschap bij de Herenboeren Land van Weert officieel ingegaan en hebben we onze eerste deel van de oogst kunnen ophalen. Bloemkool, prei, verschillende sla, zelf geplukte kruiden en meer.

Hoewel we ook thuis groenten en fruit gaan telen zal dit nooit genoeg zijn. Als je voor een groter deel invloed wilt hebben op waar je eten vandaan komt en hoe het verbouwd wordt, dan kom je al snel terecht bij coöperaties. Ze dragen bij aan oplossingen voor veel maatschappelijke uitdagingen.

Het betekent overigens niet dat we niet meer naar o.a. supermarkten gaan. Wel is het een flinke stap in het veranderen van onze leefwijze. Net als onze andere projecten moeten we leren te doen met wat het moment ons biedt. Het vraagt wat creativiteit, maar je krijgt er veel voor terug.

De meivakantie zijn we er even tussenuit geweest. Even afstand van het toetsenbord. Een weekje Enter. Deze keer geen pretparken, dierentuinen en grote steden. Ja, wel de nodige winkeltjes, maar geen volle tassen met aankopen. We hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt ons ook op wat activiteiten te richten die aansluiten op onze projecten thuis. Waar komen bepaalde groenten en plantjes vandaan? Zo hebben we de megakassen van Emsflower in Emsbüren bezocht. Maar liefst 64 hectare waar veel high tech wordt toegepast, maar ook wordt geëxperimenteerd met duurzame methoden van telen. Iets kleiner, maar niet minder indrukwekkend, was de voorbeeldtuin van Eco-Care Gorris die voor ons een ontwerp voor een natuurzwemvijver heeft gemaakt. Het bezoeken van deze tuin heeft ons een mooie indruk gegeven van wat wij kunnen verwachten zodra onze plannen door de gemeente zijn goedgekeurd. Het is ontzettend mooi te zien wat hij weet te realiseren en hoe het aansluit op de projecten waar wij al mee bezig zijn. Dat motiveert enorm.

Eenmaal thuis zijn we dan ook weer aan de slag gegaan. Eindelijk een composthoop, opgebouwd uit roosters van azobe hout afkomstig uit stallen. Verder weer met de kettingzaag aan de slag geweest om stammen en takken van dennenbomen op maat te zagen voor projecten in de tuin en de moestuin wordt ook weer gevuld.

We voelen ons al echte BN’ers (Bekende Nederweertenaren) na het geplaatste artikel in de Waterkrant van Nederweert. Op straat worden we al aangesproken.

Het is nog maar het begin, want de volgende duurzame projecten staan al op de planning. Zo komen ze van Asbestsanering de Kempen in de eerste week van mei drie van de bijgebouwen ontdoen van asbest. Op de grootste schuur zal een goed geïsoleerde en voor zonnepanelen geschikt dak komen waarna we de muren, zo zijn de huidige plannen, van binnenuit gaan isoleren met kalkhennepblokken.

Qua werk verwachten wij dat dit een van de minder grote uitdagingen gaat zijn omdat het vrij rechttoe rechtaan werk is. Met name het leegruimen was een enorme klus en het was dan ook een vreemde gewaarwording toen de schuur leger was dan bij aankoop.

We krijgen al vanuit verschillende hoeken adviezen, maar zoeken nog wel een lokale aannemer of timmerman die ons kan helpen bij verschillen kleine circulaire klusjes zoals het plaatsen van o.a. hergebruikte terrasdeuren in de schuur en leidingwerk waarbij we uiteraard het regenwater ook gaan benutten.

In de tussentijd zijn we ook nog druk bezig met wat formaliteiten voor het voedselbos en verzamelen we al wat materialen. Zou hebben we vlak bij van toekomstige bewoners van een huis in bouw restanten lijmblokken gekregen die we gaan verwerken in een insectvriendelijke stapelmuur.

Vorige week zijn we geïnterviewd over de wadi en wateropslag die we gerealiseerd hebben. Het geeft toch weer een positief gevoel om te zien dat we sinds onze verhuizing al het nodige gerealiseerd hebben. Over een tijdje kunnen we dus verwijzen naar onze eerste interview.

In de tussentijd hebben we uiteraard aan meer gewerkt. Naast wat minder leuke gebeurtenissen zijn we nu vooral bezig met het ontruimen van de schuren en garage omdat er binnenkort een asbestsanering gaan plaatsvinden. Een eerste stap naar o.a. het inrichten van werkruimte voor onze (circulaire) projecten.

Verder zijn we nog actief bezig met het uitwerken van de plannen voor het perceel achter ons erf voor de benodigde omgevingsvergunning. Dit blijft een moeilijk proces. Regelgevingen zijn vaak moeilijk te begrijpen, maar we hopen nu echt tot een haalbaar plan te gaan komen zodat we nog dit jaar grote stappen kunnen maken. In de tussentijd blijven we, uiteraard zo lokaal mogelijk, materialen verzamelen. Soms zo lokaal dat we het een paar huizen verderop met de kruiwagen ophalen.